अष्टपैलू प्रतिभेचे मालक असलेले प्रेमनाथ हे हिंदी चित्रपटसृष्टीतील सर्वोत्कृष्ट अभिनेते म्हणून ओळखले जातात. त्याच्या खात्यात 250 हून अधिक चित्रपट आहेत. यापैकी ‘जॉनी मेरा नाम’, ‘धर्मात्मा’, ‘बरसात’, ‘कालीचरण’, ‘प्राण जाए पर वचन ना जाए’, ‘बॉबी’, ‘लोफर’ यांसारख्या चित्रपटांतील त्यांचा अभिनय शतकानुशतके विसरता येणार नाही. प्रेमनाथ यांचा प्रभाव केवळ चित्रपटांपुरता मर्यादित नव्हता. कधी साहित्याचा रस प्यायला, तर कधी राजकारणात धुमाकूळ घातला. त्यांचे व्यक्तिमत्व असे होते की चित्रपटातील सर्वात सुंदर अभिनेत्री मधुबाला देखील त्यांच्या प्रेमात पडली. आज प्रेमनाथ यांचा वाढदिवस. या खास प्रसंगी आम्ही तुम्हाला त्यांच्या आयुष्याशी संबंधित काही खास गोष्टी सांगत आहोत…
प्रेमनाथ यांचा जन्म २१ नोव्हेंबर १९२६ रोजी पेशावर येथे झाला. प्रेमनाथ यांचे पूर्ण नाव प्रेमनाथ मल्होत्रा होते. फाळणीनंतर त्यांचे कुटुंब जबलपूर, मध्य प्रदेश, भारत येथे स्थायिक झाले. प्रेम नाथ यांना लहानपणापासूनच अभिनयाची आवड होती आणि त्यांना चित्रपटांच्या दुनियेत करिअर करायचे होते. त्याचे वडील पोलीस अधिकारी होते, त्यामुळे आपल्या मुलाने देशसेवा करावी अशी त्यांची इच्छा होती आणि त्यासाठी त्यांनी आपल्या मुलाला सैन्यात भरती करून घेतले. वडिलांच्या सल्ल्यानुसार प्रेमनाथ यांनी लष्कराचे प्रशिक्षण घेणे सुरू केले, परंतु त्यांचे मन फक्त अभिनयावरच होते. अशा परिस्थितीत त्याने वडिलांना बंदूक खरेदीच्या बहाण्याने पत्र लिहून 100 रुपये मागितले, वडिलांनीही पैसे पाठवले, ते घेऊन प्रेमनाथ मुंबईला गेला. तो पृथ्वीराज कपूरचा खूप मोठा चाहता होता आणि त्याला अनेकदा पत्र लिहून अभिनयाची संधी मागितली.
मुंबईत पोहोचल्यानंतर त्यांनी पृथ्वीराज कपूर यांची भेट घेतली आणि त्यांना स्वतःला आपला शिष्य बनवण्याची विनंती केली आणि पृथ्वी थिएटरमध्ये काम करण्याची विनंती केली, त्यानंतर पृथ्वीराज कपूर यांनी त्यांना थिएटरमध्ये प्रवेश दिला, जिथे त्यांची राज कपूरशी मैत्री झाली आणि या मैत्रीला चांगले फळ मिळाले . प्रेमनाथ जरी चित्रपटांच्या दुनियेत हिरो बनण्यासाठी आले होते, पण त्यांचे हे स्वप्न पूर्ण झाले नाही, उलट इंडस्ट्रीत त्यांची ओळख खलनायक म्हणून झाली. वास्तविक, हिंदी चित्रपटसृष्टीतील पहिल्या रंगीत चित्रपटांपैकी एक असलेल्या ‘अजित’ या चित्रपटातून प्रेमनाथ यांनी बॉलिवूडमध्ये पदार्पण केले. हा चित्रपट फारसा गाजला नाही, पण प्रेमनाथ आपल्या अभिनयाने लोकांच्या नजरेत आला. त्यानंतर प्रेमनाथने राज कपूरसोबत ‘आग’ आणि ‘बरसात’ सारख्या चित्रपटात काम केले, ज्यामुळे ते यशस्वी झाले.
1953 मध्ये ‘औरत’ चित्रपटाच्या शूटिंगदरम्यान, तो अभिनेत्री बिना रायच्या प्रेमात पडला आणि तिच्याशी लग्न केले. एकीकडे तो यशाविना पायऱ्या चढत होता, तर दुसरीकडे प्रेमनाथ स्वत:ला नायक म्हणून यशस्वी करू शकला नाही. काही काळानंतर प्रेमनाथने चित्रपटांतून ब्रेक घेतला आणि साधूसारखं जगू लागला. मात्र, काही वर्षांनी त्याने पुनरागमन करत खलनायकाच्या भूमिकेत आपली छाप पाडली. प्रेमनाथ नकारात्मक भूमिका करून इतका प्रसिद्ध झाला की त्याला नायकापेक्षा जास्त फी मिळू लागली आणि त्यानंतर त्याने कधीच मागे वळून पाहिले नाही तर स्वतःचे प्रोडक्शन हाऊसही उघडले आणि अनेक चित्रपटांची निर्मिती केली.
प्रेमनाथ यांना पडद्यामागील कामाचीही जाण होती, त्यामुळे त्यांनी पत्नीसह पीएन फिल्म्स ही निर्मिती संस्था सुरू केली. या बॅनरखाली अनेक चित्रपट प्रदर्शित झाले, पण त्यातील बहुतांश फ्लॉप ठरले. यानंतर त्याने आपले पूर्ण लक्ष आपल्या अभिनय कारकिर्दीकडे दिले. 1975 मध्ये आलेल्या ‘धर्मात्मा’ चित्रपटात त्यांची भूमिका खूप गाजली. आपल्या चित्रपट कारकिर्दीत, त्यांनी काली चरण, संन्यासी, सगाई, शोर, बादल, धर्म-कर्म, लोफर, धन-दौलत आणि बेमन जेसी यांसारख्या 250 हून अधिक चित्रपटांमध्ये काम केले, परंतु 80 च्या दशकात खराब प्रकृतीमुळे त्यांनी निवृत्ती घेतली चित्रपटांमधून निवृत्ती घेतली, त्यामुळे 1985 मध्ये आलेला ‘हम दोनो’ हा त्यांच्या आयुष्यातील शेवटचा चित्रपट ठरला.
प्रेमनाथ यांनी 1969 मध्ये आलेल्या कनारे या अमेरिकन चित्रपटातही काम केले होते. त्यांनी 1967 ते 1969 या काळात अमेरिकन टीव्ही शो ‘माया’मध्येही काम केले. यासोबतच त्यांनी स्वत:चा स्वतंत्र पक्ष काढला, ज्याच्या प्रचारासाठी त्यांनी देशभर फिरले आणि पक्षाच्या हितासाठी अनेक भाषणे केली, पण राजकारणातील फसवेगिरी त्यांना फार काळ आवडली नाही आणि काही वर्षांतच त्यांनी राजकारण सोडले. कॉरिडॉरपासून स्वतःला दूर केले. 3 नोव्हेंबर 1992 रोजी त्यांचे निधन झाले. प्रेमनाथ आज या जगात नसले तरी त्यांच्या अभिनयाची अमिट छाप लोकांच्या हृदयात कायम राहील.
दैनिक बोंबाबोंबचा व्हॉट्सॲप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी या लिंकवर क्लिक करा
हेही वाचा
‘जिलबी’१७ जानेवारीला भेटीला प्रसाद ओक, स्वप्निल जोशी, शिवानी सुर्वे पहिल्यांदाच एकत्र
