कधी ‘हवा हवाई’, कधी ‘चांदनी’, कधी ‘लेडी सुपरस्टार’, दिवंगत अभिनेत्री श्रीदेवी (Shridevi) यांची किती नावे होती कोणाला माहित. भारतीय चित्रपटसृष्टीच्या इतिहासात असे काही कलाकार आहेत ज्यांचा प्रभाव काळानुसार वाढत जातो. त्यापैकी एक होती श्रीदेवी – ज्यांचा अभिनय, सौंदर्य आणि व्यक्तिमत्व आजही चित्रपटप्रेमींच्या हृदयात आहे. १३ ऑगस्ट १९६३ रोजी तामिळनाडूच्या मीनमपट्टी गावात जन्मलेल्या श्रीदेवीचे बालपण सामान्य मुलांसारखे नव्हते. तिने अगदी लहान वयातच चित्रपटांच्या जगात प्रवेश केला आणि तिच्या कठोर परिश्रम, समर्पण आणि उत्कृष्ट अभिनयाच्या जोरावर तिला बॉलिवूडची ‘सुपरस्टार’ म्हणून ओळखले जाऊ लागले.
सामान्य मुले वयाच्या चारव्या वर्षी शाळेत जाऊ लागतात, तर श्रीदेवी याच वयात कॅमेऱ्यासमोर काम करत होती. तिचा पहिला अभिनय अनुभव ‘कंधन करुणाई’ या तमिळ चित्रपटात बाल कलाकार म्हणून होता. अभिनयाच्या या पहिल्या झलकवरून असे दिसून आले की ही मुलगी एक दिवस एक मोठे नाव बनेल.
तमिळ चित्रपटांमध्ये यशस्वी सुरुवात केल्यानंतर, श्रीदेवीने वयाच्या अवघ्या नऊव्या वर्षी ‘राणी मेरा नाम’ या हिंदी चित्रपटातून बॉलिवूडमध्ये आपली उपस्थिती निर्माण केली. बालपणापासूनच तिची अभिनयावरची पकड इतकी मजबूत होती की ती प्रत्येक पात्राशी पूर्णपणे जुळवून घेऊ शकत होती.
१९७९ मध्ये, श्रीदेवीने ‘सोलवा सावन’ या चित्रपटातून हिंदी चित्रपटसृष्टीत स्वतःची अभिनेत्री म्हणून ओळख निर्माण केली, परंतु १९८३ मध्ये आलेल्या ‘हिम्मतवाला’ या चित्रपटातून तिला खरी ओळख मिळाली. या चित्रपटातील तिच्या नृत्य आणि संवादांनी प्रेक्षकांची मने जिंकली. त्यानंतर ८० आणि ९० चे दशक श्रीदेवीचे होते. तिची उपस्थिती चित्रपटांमध्ये हिट होण्याची हमी मानली जात असे. निर्माते आणि दिग्दर्शकांनी तिच्या लोकप्रियतेच्या आधारावर चित्रपट बनवले.
श्रीदेवीला केवळ प्रेक्षकांचे प्रेम मिळाले नाही तर तिला चित्रपटसृष्टीत एक वेगळा दर्जाही मिळाला. ज्या काळात नायकाला नेहमीच चित्रपटाचे केंद्र मानले जात असे, त्या काळात श्रीदेवीने ती विचारसरणी बदलली. तिने अनेक चित्रपटांमध्ये अशी भूमिका साकारली ज्यात कथा पूर्णपणे तिच्याभोवती फिरत असे.
८० आणि ९० च्या दशकात, जेव्हा अभिनेत्रींना पुरुष कलाकारांपेक्षा कमी मानधन मिळत असे, तेव्हा श्रीदेवीने हा गैरसमज मोडला. एका चित्रपटासाठी १ कोटी रुपयांपर्यंत मानधन मिळवणारी ती पहिली बॉलीवूड अभिनेत्री बनली. त्या काळानुसार ही एक मोठी कामगिरी होती, जी तिच्या स्टारडम आणि प्रभावाचे प्रतीक होती.
श्रीदेवीचा अभिनय नेहमीच वय आणि व्यक्तिरेखेच्या मर्यादेपलीकडे गेला आहे. तिने १३ व्या वर्षी ‘मूंद्रू मुदिचू’ चित्रपटात रजनीकांतच्या सावत्र आईची भूमिका साकारली. ही भूमिका सोपी नव्हती, कारण त्यात एका प्रौढ महिलेची भूमिका होती. पण श्रीदेवीने ही भूमिका इतक्या गांभीर्याने साकारली की प्रेक्षक तिचे वय विसरून गेले.
‘मुंद्रू मुदिचू’ या चित्रपटानंतर श्रीदेवी आणि रजनीकांत यांच्यात घट्ट मैत्री सुरू झाली. दोघांनी २० हून अधिक चित्रपटांमध्ये एकत्र काम केले. पडद्यावरची त्यांची जोडी प्रेक्षकांना खूप आवडली. एक काळ असा होता जेव्हा रजनीकांत आजारी पडले आणि श्रीदेवीने त्यांच्यासाठी उपवास केला – यावरून त्यांचे खोल नाते दिसून येते.
श्रीदेवी केवळ हिंदी चित्रपटांपुरती मर्यादित नव्हती. तिने तमिळ, तेलगू, मल्याळम आणि कन्नड चित्रपटांमध्येही काम केले. प्रत्येक भाषेत तिची लोकप्रियता आणि कौतुक पाहण्यासारखे होते. ती अशा काही अभिनेत्रींपैकी एक होती ज्यांना संपूर्ण भारतभर समान लोकप्रियता मिळाली.
श्रीदेवीने तिच्या कारकिर्दीत सुमारे ३०० चित्रपटांमध्ये काम केले. ‘चांदनी’, ‘लम्हे’, ‘नगिना’, ‘चालबाज’, ‘सदमा’, ‘मिस्टर इंडिया’, ‘खुदा गवाह’ आणि ‘जुदाई’ यासारख्या चित्रपटांमधील त्यांच्या भूमिका अजूनही लक्षात आहेत. विशेषतः ‘चालबाज’ मधील त्याची दुहेरी भूमिका आणि ‘सदमा’ मधील त्याची निरागसता प्रेक्षकांना भावली.
१९९६ मध्ये श्रीदेवीने निर्माते बोनी कपूरशी लग्न केले. त्यावेळी या लग्नाची खूप चर्चा झाली होती, कारण बोनी आधीच विवाहित होते. लग्नानंतरही श्रीदेवीने चित्रपटांपासून पूर्णपणे दूर राहिल्या नाहीत. त्या काही काळ इंडस्ट्रीपासून दूर राहिल्या, पण जेव्हा त्या परतल्या तेव्हा त्यांनी धमाल केली. बोनीशी लग्न करण्यापूर्वी तिचे नाव मिथुन चक्रवर्ती आणि जितेंद्र सारख्या अभिनेत्यांशी जोडले गेले.
‘मॉम’ या चित्रपटातून तिने उत्तम पुनरागमन केले. तिच्या दोन मुली जान्हवी आणि खुशी कपूरच्या जन्मानंतर, अभिनेत्रीने अभिनयातून ब्रेक घेतला, परंतु त्यानंतर २०१७ मध्ये श्रीदेवीने ‘मॉम’ या चित्रपटातून पुन्हा एकदा चित्रपटसृष्टीत जोरदार पुनरागमन केले. या चित्रपटात तिने आपल्या मुलीला न्याय मिळवून देण्यासाठी कोणत्याही थराला जाण्यास तयार असलेल्या आईची भूमिका साकारली. या भूमिकेसाठी तिला मरणोत्तर राष्ट्रीय पुरस्कारही मिळाला.
तिचा शेवटचा चित्रपट ‘झिरो’ होता, ज्यामध्ये तिने एक छोटीशी भूमिका साकारली होती. तिच्या मृत्यूनंतर हा चित्रपट प्रदर्शित झाला आणि प्रेक्षकांनी तिची झलक पाहून पुन्हा एकदा तिची आठवण काढली. २४ फेब्रुवारी २०१८ चा दिवस भारतीय चित्रपटसृष्टीसाठी एक अशुभ बातमी घेऊन आला. दुबईतील एका कौटुंबिक कार्यक्रमादरम्यान बाथटबमध्ये बुडून श्रीदेवीचा मृत्यू झाला. ही बातमी ऐकून संपूर्ण देशाला धक्का बसला. तिच्या अचानक निधनाने केवळ तिच्या कुटुंबालाच नव्हे तर लाखो चाहत्यांनाही शोककळा पसरली.
श्रीदेवी आज आपल्यात नसली तरी तिचे काम, तिची शैली आणि तिच्या आठवणी नेहमीच जिवंत राहतील. ती एक अशी अभिनेत्री होती जिने तिच्या कठोर परिश्रमाने, प्रतिभेने आणि समर्पणाने भारतीय चित्रपटसृष्टीला नवीन उंचीवर नेले. आज, आपण तिचा ६२ वा वाढदिवस साजरा करत असताना, हा दिवस आपल्याला तिच्या चित्रपटांची आठवण करून देत नाही तर खऱ्या प्रतिभेला कोणत्याही मर्यादेने बांधलेले नसते याचीही आठवण करून देतो.
दैनिक बोंबाबोंबचा व्हॉट्सॲप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी या लिंकवर क्लिक करा
हेही वाचा
ऑस्करमध्ये पाठवल्या जाणाऱ्या चित्रपटांसाठी IFF लवकरच सुरू करणार प्रवेश प्रक्रिया, या आहेत अटी
मुख्यमंत्री नायडू यांच्या फोटोंशी छेडछाड केल्याप्रकरणी राम गोपाळ वर्मा आंध्र पोलिसांसमोर हजर; वाचा सविस्तर
