चित्रपटसृष्टीतील प्रभावशाली पात्रांबद्दल जेव्हा जेव्हा चर्चा होते तेव्हा नेहमीच लक्षात येते ते नाव म्हणजे नसिरुद्दीन शाह. (Nasiruddin shah) त्यांचा जन्म २० जुलै १९५० रोजी उत्तर प्रदेशातील बाराबंकी येथे झाला. त्यांच्या दीर्घ कारकिर्दीत त्यांनी काम केलेल्या प्रत्येक चित्रपटात त्यांचे योगदान कायमचे संस्मरणीय राहिले. सगळ्यत आधी आपण त्यांच्या शक्तिशाली पात्रांबद्दल सांगूया ज्यांनी प्रेक्षकांच्या हृदयावर खोलवर छाप सोडली.
१९८० च्या ‘स्पर्श’ या चित्रपटात नसीरुद्दीन शाह यांनी विष्णूची भूमिका साकारली होती, जो एका अंध शाळेचा मुख्याध्यापक होता आणि जो स्वाभिमान आणि प्रेम यांच्यात संघर्ष करतो. हा चित्रपट सई परांजपे यांनी दिग्दर्शित केला होता आणि राष्ट्रीय चित्रपट विकास महामंडळाने त्याची निर्मिती केली होती.
१९८३ मध्ये आलेल्या ‘मासूम’ चित्रपटात नसीरुद्दीन शाह यांनी एका सामान्य माणसाची भूमिका साकारली होती ज्याला अचानक कळते की त्याला एक अवैध मुलगा आहे. या चित्रपटाचे दिग्दर्शन शेखर कपूर यांनी केले होते आणि निर्मिती देवकी बोस यांनी केली होती.
१९८४ च्या ‘पार’ या चित्रपटात त्यांनी समाज आणि सत्तेशी संघर्ष करणाऱ्या एका गरीब मजुराची भूमिका साकारली होती. हा चित्रपट गौतम घोष यांनी दिग्दर्शित केला होता आणि एनएफडीसीने निर्मित केला होता. या भूमिकेसाठी शाह यांना राष्ट्रीय पुरस्कार मिळाला होता.
१९८७ च्या ‘मिर्च मसाला’ या चित्रपटात त्यांनी एका अत्याचारित चौकीदाराची भूमिका साकारली होती जो अत्याचाराविरुद्ध उभा राहतो. हा चित्रपट केतन मेहता यांनी दिग्दर्शित केला होता आणि एनएफडीसीने निर्मित केला होता.
राजस्थानच्या पार्श्वभूमीवर आधारित १९९३ च्या ‘मांडवी’ या चित्रपटात नसीरुद्दीन शाह यांनी आधुनिक राजकारणाशी संघर्ष करणाऱ्या वृद्ध स्वातंत्र्यसैनिक अमर सिंहची भूमिका साकारली होती. त्याचे दिग्दर्शन प्रकाश झा यांनी केले होते आणि ते स्वतःही त्यांनीच केले होते.
१९९९ मध्ये प्रदर्शित झालेला ‘सरफरोश’ हा चित्रपट एक अ‍ॅक्शन-थ्रिलर होता. यामध्ये नसीरुद्दीन शाह यांनी पाकिस्तानी गुप्तहेर गुलफाम हसन उर्फ ‘कॅप्टन’ची भूमिका साकारली होती, जो आपल्या दमदार अभिनयाने प्रेक्षकांची मने जिंकतो. जॉन मॅथ्यू मथन यांनी या चित्रपटाचे दिग्दर्शन केले होते आणि टायगर प्रॉडक्शनने त्याची निर्मिती केली होती.
१९९७ मध्ये आलेल्या ‘गोडाऊन’ या चित्रपटात नसीरुद्दीन शाह यांनी एका मजुराची भूमिका साकारली होती जो व्यवस्थेशी लढताना आपल्या स्वाभिमानासाठी उभा राहतो. हा चित्रपट गोविंद निहलानी यांनी दिग्दर्शित केला होता आणि एनएफडीसीने त्याची निर्मिती केली होती.
त्यांनी १९६७ मध्ये ‘अमन’ चित्रपटातून फक्त ७.५ रुपये मानधन घेऊन आपल्या कारकिर्दीची सुरुवात केली. तथापि, त्यांना खरी ओळख १९७३ मध्ये श्याम बेनेगल यांच्या ‘निशांत’ चित्रपटातून मिळाली आणि त्यानंतर त्यांनी कधीही मागे वळून पाहिले नाही. ‘मंडी’, ‘जुनून’, ‘पार’ आणि ‘परजानिया’ सारख्या चित्रपटांनी त्यांना एक गंभीर आणि संवेदनशील अभिनेता म्हणून स्थापित केले. तर ‘मोहरा’, ‘इकबाल’ आणि ‘डर्टी पॉलिटिक्स’ सारख्या मुख्य प्रवाहातील चित्रपटांनी हे सिद्ध केले की ते प्रत्येक वर्गातील प्रेक्षकांच्या हृदयात स्थान निर्माण करू शकतात. त्यांच्याबद्दल खूप मनोरंजक कथा देखील आहेत.
दैनिक बोंबाबोंबचा व्हॉट्सॲप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी या लिंकवर क्लिक करा
हेही वाचा
अभिनेते पंकज त्रिपाठीयांनी सांगितले बॉलीवूड सिनेमे न चालण्याचे कारण; तिकिटांचे दरच इतके महाग झाले आहेत कि…दिलीप जोशी यांनी ४५ दिवसांत केले १६ किलो वजन कमी; अभिनेत्याने सांगितले हे खास सिक्रेट…
